مقدمه

بر كسي پوشيده نيست كه بانك ها جز نهادهاي مالي هر كشور مي باشند. نهادهاي مالي دو گونه اند:

1-  نهادهاي مالي سياست گذار: موسساتي كه مسئوليت پايه ريزي و تعيين خط مشي هاي اصلي مالي را عهده دارند و برنامه هاي كلي را در چهارچوب قوانين و مصوبات جاري دولت مشخص مي‌كنند پس از تكميل و تاييد سياست هاي مقرر توسط دولت اين برنامه ها براي اجرا به دستگاههاي مربوطه ابلاغ مي گردد. هدف اين مؤسسات دستيابي به راههايي است كه گردش پولي و مالي را افزايش، نقدينگي را كاهش،‌ سرمايه گذاري ها را افزايش و در نهايت به پويايي اقتصاد كشور منجر گردد.

2-  نهادهاي مالي عملياتي: موسساتي هستند كه به طور مستقيم به ارائه خدمت به مردم مي پردازند مانند مؤسسات مالي و اعتباري، صندوق هاي قرض الحسنه و بانك ها

اين مؤسسات ملزم به اجراي برنامه هاي اعلام شده توسط نهادهاي مالي سياست گذار هستند و در واقع بخش عملياتي و اجرا به عهده اين مؤسسات است.

هدف اصلي آنها علاوه بر اجراي برنامه هاي معين، ارائه خدمات هر چه بيشتر و بهتر در كمترين زمان ممكن به مراكز صنعتي، دولتي،‌ خصوصي و آحاد جامعه به منظور افزايش رفاه و رضايت مندي مردم و تشويق براي سپرده گذاري و سرمايه گذاري در راستاي سياست هاي معين است.

بانك ها نيز به عنوان مهمترين اين موسسات، در اين راستا پيشرو هستند.

بانك ها براي نيل به هدف هاي مذكور در شهرها و مناطق مختلف شعبي را تاسيس نموده اند حجم فعاليت شعبه متفاوت است و در بعضي شعب ازدياد براي دريافت خدمات و پرداخت هاي ضروري به قدري است كه ممكن است كاركنان را براي انجام وظايف خود با دشواري رو به رو سازد براي رفع اين مشكل و جلوگيري از دوباره كاري و اتلاف وقت و رسيدگي سريعتر و بهتر به امور مردم دوايري در شعب مشخص شده كه مهمترين اين دواير، دايره حسابداري شعب است.

اين بخش نيز مانند دواير ديگر داراي شرح وظايف خاصي است كه بايد در حيطه قوانين اجرا شود.

اين مجموعه به تفصيل به شرح فعاليت هاي شعب، به ويژه دايره حسابداري شعب و قوانين مصوب مربوط به آن پرداخته است.

اميد است مفيد واقع گردد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                             صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………… 1

شرح وظايف دايره حسابداري شعب…………………………………………………………… 3

حسابداري شعب:

عمليات حسابداري پرداخت حقوق كاركنان از طريق دايره حسابداري…………….. 7

نحوه پرداخت مساعده به كاركنان……………………………………………………………… 8

چك:

1- تعريف چك…………………………………………………………………………………………. 9

2- اركان چك………………………………………………………………………………………….. 9

1-2- تاريخ صدور چك……………………………………………………………………………. 10

2-2- مبلغ چك………………………………………………………………………………………… 11

3-2- محلي كه چك در آنجا بايد پرداخت گردد…………………………………………… 11

4-2- نام گيرنده چك……………………………………………………………………………….. 11

5-2- امضاء صادر كننده چك…………………………………………………………………… 12

3- انواع چك……………………………………………………………………………………………. 12

1-3- چكهاي عادي………………………………………………………………………………….. 12

2-3- چك مسافرتي…………………………………………………………………………………. 13

3-3- چك بانكي………………………………………………………………………………………. 13

4-3- چك آزاد………………………………………………………………………………………… 13

چكهاي في مابين:

1- نكات قابل توجه جهت صدور چكهاي بين بانكها……………………………………… 14

2- نحوه صدور و پرداخت چك بين بانكها………………………………………………….. 15

3- فقدان چك هاي بانكي…………………………………………………………………………… 17

4- دستورهاي متفرقه………………………………………………………………………………. 21

5- عمليات حسابداري………………………………………………………………………………. 22

ظهرنويسي، پشت نويسي و انتقال چك………………………………………………………… 23

مسئوليت صادر كننده چك………………………………………………………………………… 25

مسئوليت بانك (نحوه كنترل و پرداخت چك)

1- كنترل و پرداخت چك…………………………………………………………………………… 27

2- برگشت چك و عدم پرداخت…………………………………………………………………. 28

دستور پرداخت چك بر حسب درجات شعبه……………………………………………….. 30

نحوه پرداخت وجه چكهاي مشتريان ساير شعب به تقاضاي صاحب حساب چك بر………. 33

چكهاي انتقالي:…………………………………………………………………………………………. 39

1- چكهاي انتقالي داخلي…………………………………………………………………………… 40

2- چكهاي انتقالي عهده ساير بانكها…………………………………………………………… 41

روش وصول چكهاي انتقالي در شهرستانهاي فاقد اطلاق پاياپاي (كلرينگ)……… 42

نحوه وصول چكهاي داخلي و عهده شعب ساير بانكها تحت پوشش كلر تهران:

1- چك هاي داخلي…………………………………………………………………………………… 47

2- چك هاي عهده ساير بانك ها………………………………………………………………… 47

چگونگي واگذاري شعب شهرستانها عهده ساير شعب بانكهاي تهران…………….. 48

نحوه وصول چك هاي انتقالي شعب تهران و شهرستان عهده ساير شهرستانها. 49

نحوه وصول چك هاي انتقالي شعب بانك عهده يكديگر در يك شهرستان……….. 50

چك هاي بي محل و بستن حساب سپرده قرض الحسنه جاري………………………. 50

مراحل فروش چك……………………………………………………………………………………. 51

مراحل خريد چك……………………………………………………………………………………… 53

عمليات حسابداري بازخريد چك ها در شعبه:……………………………………………… 54

سپرده:

سپرده قرض الحسنه جاري………………………………………………………………………. 57

1- چگونگي افتتاح حساب قرض الحسنه جاري…………………………………………….. 57

2- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي اشخاص حقيقي ايراني………………… 58

3- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي پزشكان…………………………………….. 59

4- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري مشترك…………………………………………….. 60

5- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري اشخاص حقيقي خارجي………………………. 60

1-5- خارجيان مقيم ايران………………………………………………………………………… 60

2-5- خارجيان مقيم خارج از كشور………………………………………………………….. 61

3-5- افاغنه…………………………………………………………………………………………….. 62

6- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي كسبه، بنگاهها، انجمن هاي فرهنگي
و خيريه………………………………………………………………………………………………….. 62

7- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي اشخاص حقوقي ايراني……………….. 63

8- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت هاي خصوصي……………….. 65

9- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت در شرف تاسيس…………….. 67

10- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت هاي تعاون شهري…………. 67

11- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت هاي دولتي……………………. 69

12- افتتاح حساب قرض الحسنه براي دستگاههاي دولتي……………………………… 71

1-12-نحوه افتتاح حساب سپرده قرض‌الحسنه جاري براي دستگاههاي دولتي.. 71

2-12- طرز استفاده از حساب قرض الحسنه جاري دستگاههاي دولتي………….. 73

3-12- طريقه انسداد حسابهاي دولتي………………………………………………………… 75

4-12- ممنوعيت قبول سپرده ها……………………………………………………………….. 75

13- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاري به نام شهرداري ها……………….. 75

14- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاري براي اشخاص حقوقي خارجي…. 75

1-14- اشخاص حقوقي خارجي مقيم ايران…………………………………………………. 76

2-14- اشخاص حقوقي خارجي مقيم خارج از كشور…………………………………… 76

15- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاري ارزي……………………………………. 76

حساب قرض الحسنه جاري درگير…………………………………………………………….. 77

بستن حساب قرض الحسنه جاري به تقاضاي صاحب حساب:

بستن حساب قرض الحسنه جاري به تقاضاي صاحب حساب در حالت عادي….. 78

بستن حساب قرض الحسنه جاري به تقاضاي صاحب حساب به دليل مفقود شدن چك يا دسته چك        78

حسابهاي مطالبه نشده………………………………………………………………………………. 80

فصل در گذشتگان……………………………………………………………………………………. 82

فصل ورشكستگان……………………………………………………………………………………. 85

فصل جاري راكد……………………………………………………………………………………… 86

فصل انتقالي از بستانكاران………………………………………………………………………… 87

حساب قرض الحسنه پس انداز………………………………………………………………….. 88

نحوه افتتاح قرض الحسنه پس انداز……………………………………………………………. 89

انواع حسابهاي سپرده قرض الحسنه پس انداز……………………………………………. 89

1- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز براي اشخاص حقيقي، رشيد و
باسواد……………………………………………………………………………………………………. 89

2- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز براي اشخاص حقيقي بي‌سواد…. 90

3- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه عادي براي اشخاص صغير…………………… 91

4- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز با وكالت يا قيوميت يا وصايت رسمي از طرف اشخاص    91

5- افتتاح حساب قرض الحسنه مشترك عادي……………………………………………… 92

6- افتتاح حساب قرض الحسنه پس انداز عادي براي اشخاص حقوقي……………. 93

نحوه پرداخت حساب قرض الحسنه پس انداز……………………………………………… 94

حساب سپرده قرض الحسنه ويژه:……………………………………………………………… 95

افتتاح حساب قرض الحسنه ويژه………………………………………………………………… 96

عمليات حسابداري حساب قرض الحسنه ويژه……………………………………………… 100

حساب سپرده قرض الحسنه ويژه جوانان…………………………………………………… 102

امتيازات و جوائز حساب سپرده قرض الحسنه ويژه جوانان…………………………. 103

عمليات حسابداري حساب سپرده قرض الحسنه ويژه جوانان………………………… 106

سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت………………………………………………………………. 109

نحوه افتتاح حساب سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت:………………………………….. 110

1- افتتاح حساب براي اشخاص حقيقي………………………………………………………… 110

2- افتتاح حساب مشترك…………………………………………………………………………… 111

3- افتتاح حساب با وكالت………………………………………………………………………….. 113

4- افتتاح حساب براي شركت هاي دولتي……………………………………………………. 114

5- افتتاح حساب به نام صغير توسط قيم……………………………………………………. 114

6- افتتاح حساب توسط افراد غير از ولي، وصي و قيم…………………………………. 115

7- افتتاح حساب توسط وصي……………………………………………………………………. 115

نرخ سود و طريقه محاسبه آن…………………………………………………………………… 116

سپرده سرمايه گذاري بلندمدت………………………………………………………………….. 116

شرايط افتتاح حساب سپرده سرمايه گذاري بلندمدت……………………………………. 118

افتتاح حساب سپرده سرمايه گذاري براي شركت هاي دولتي………………………… 124

نرخ سود و طريقه پرداخت آن…………………………………………………………………… 124

عمليات حسابداري سپرده سرمايه گذاري بلندمدت………………………………………. 126

سپرده هاي بيش از يك سال……………………………………………………………………… 135

حوالجات…………………………………………………………………………………………………. 136

نحوه صدور و حواله هاي عهده شعب………………………………………………………… 137

فقدان چك هاي بانكي……………………………………………………………………………….. 145

1- وظايف صاحب چك بانكي…………………………………………………………………….. 145

2- وظايف شعبه صادر كننده چك بانكي…………………………………………………….. 145

3- وظايف شعبه پرداخت كننده چك در رابطه با اعلام پاسخ استعلام…………….. 146

پرداختهاي چكهاي بانكي (چك حواله) و ابزار شبه پول صادره بانكها قبل از قبولي…………. 148

حواله هاي صادره مشروحه ذيل فاقد كارمزد يا هزينه مي‎باشد…………………….. 150

حواله هاي عهده ما:………………………………………………………………………………….. 151

حواله هاي عهده ما به نشاني محل اقامت……………………………………………………. 153

حواله هاي عهده ما جهت واريز به حساب…………………………………………………… 154

مسائل متفرقه پول رساني…………………………………………………………………………. 156

وصول بها آب، برق، تلفن و گاز…………………………………………………………………. 156

صندوق امانات…………………………………………………………………………………………. 159

باجه ها:………………………………………………………………………………………………….. 163

عمليات نقدي و انتقالي………………………………………………………………………………. 164

انعكاس عمليات باجه در حسابهاي شعبه…………………………………………………….. 167

دو وقته نمودن ساعات كار شعب (باجه عصر)……………………………………………. 169

رسيدگي به موجودي روزانه صندوق و طريقه بستن خزانه شعبه و نگهداري
كليدها……………………………………………………………………………………………………… 174

اضافه موجودي صندوق و خزانه………………………………………………………………. 179

تعديل نقدينگي و بيمه وجوه صندوق و در راه……………………………………………… 181

تفكيك و شمارش اسكناس………………………………………………………………………… 188

نكات مهم قبل از بستن حسابها در پايان سال مالي………………………………………. 188

دستورالعمل بستن حسابها در پايان سال مالي…………………………………………….. 189

الف- كليات وظايف شعب،‌ حسابداري هاي مناطق و ادارات كل قبل از تهيه صورتهاي مالي پايان سال     190

ب- مدارك لازم در پايان سال…………………………………………………………………… 198

- نحوه ارسال مدارك از طريق شعب…………………………………………………………. 200

ج- مدارك ارسالي حسابداري‌هاي مناطق به اداره كل حسابرسي وامور مالي…. 204

د- تذكر چند نكته…………………………………………………………………………………….. 205

مجموعه ضمائم و پيوست ها (از 1 الي 89)

جهت دانلود کلیک کنید