مقدمه

روغنهاي روان كننده (Lubricating Oils) معدني كه منشاء آنها از نفت خام است، كالاهاي نسبتاً ارزاني هستند كه در موتورها و ماشين آلات صنعتي بسيار گرانقيمت مورد استفاده قرار مي گيرند و اثر مستقيم روي كارآئي و عمر اين دستگاهها دارند، لذا بايد براي ايجاد اطمينان در عملكرد صحيح ماشين‌آلات، كيفيت روغن‌هاي مصرفي كاملاً مناسب باشد. ولي متأسفانه بسيار ديده شده است كه به اين امر مهم، حتي توسط متخصصين فني نيز توجه كافي نمي‌شود و در كشور ما، خيلي كمتر از آنچه شايسته است، به كيفيت روغن و طريقه كنترل آن، بها داده شده است.

هدف نگارنده اين است كه خوانندگان آن، ضمن آشنايي با توليد روغنهاي روان كننده به ابعاد گوناگون كيفيت روغنها، توجه بيشتري مبذول بفرمايند.

تعاريف متعددي براي كيفيت يك كالا، بعمل آمده است، اما شايد جملة ساده زير مناسبترين تعريف باشد:

«كيفيت يك محصول، يعني مناسب بودن آن براي كار برد مورد نظر» يا به زبان انگليسي:

Quality Is Fitness For Purpose

مصداق اين تعريف بخوبي در تجربة آن شخص متجلي است كه گفته بود:

«دريافته ام كه بهترين كره، بدترين روغن براي ساعت من است». در اين مثال، ديده مي شود كه چطور دو صفت متضاد بهترين و بدترين، به كيفيت يك كالا، در رابطه و با توجه به كاربردهاي خاص آن كالا، قابل اطلاق گشته است.

كنترل كيفيت، امروزه يك مفهوم ارزشمند و دانشي بسيار پيشرفته است. برخلاف تصور بسياري از مردم، كه از كنترل كيفيت، برداشتني محدود و در حد بازرسي يا Inspection (كه بخشي از كنترل كيفيت است)، دارند، اين اصطلاح مفهومي وسيع و عميق را در بر دارد. كيفيت، در واقع، مجموعه اي از فعاليتهائي است كه يك كالا را از نقطه شروع تقاضاي آن در بازار، در مرحلة طراحي و توليد و عرضة آن به بازار، تا عكس العملهاي مصرف كنندگان و اثرات آن بر طراحي مجدد و نحوة توليد محصول، دربرمي‌گيرد.

اما هميشه اين طور نيست و مصرف كنندة اصلي قادر نمي‌باشد كه كيفيت كالا را مستقيماً تشخيص داده و ارزيابي كند. اين موضوع در مواردي صدق مي كند كه كارائي و كيفيت محصول، علاوه بر خواص فيزيكي، به صفات شيميائي آن، يعني به واكنشهاي شيميائي نيز مربوط مي شود. واكنشهاي شيميائي عموماً با سرعت كم و به طور كند انجام مي پذيرند و لذا تشخيص آثار آنها هميشه در كوتاه مدت امكان پذير نمي باشد. به علاوه ممكن است كه آثار فعاليتهاي شيميائي با دخالت عوامل ديگري همراه گردد و باعث شود كه تشخيص دليل پديده هاي حاصله، بسيار پيچيده گردد. مثلاً وقتي يك حشره كش مورد استفاده قرار مي گيرد، بعضي از خواص آن كه از بين بردن حشرات است، قابل مشاهده است، ولي اثرات احتمالي مزمني كه ممكن است بر نسوج بدن داشته باشد، به اين سادگي ها براي مصرف كننده، قابل تشخيص نمي باشد. با همة اينها، كيفيت مواد شيميائي را نيز مي توان ولو به كمك آزمايشگاه، پيش بيني نمود. اگر ماده اي شيميائي براي بشر شناخته شده باشد، با تعيين خواص فيزيكي و تجزية عنصري و تعيين ساختمان شيميائي آن، هر بار مي توان آن را بازشناخت و كارائي و كيفيت آن را معين نمود. اگر ماده اي، مخلوطي از چند تركيب شيميائي خالص شناخته شده باشد، باز مي توان با تجزية عنصري و روشهاي ديگر، نسبت اين تركيبات در مخلوط را تعيين و خواص مخلوط را پيش‌بيني كرد.

فهرست
عنوان    صفحه

مقدمه

فصل اول
مقدماتي راجع به روغنهاي روان كننده، آزمايشات و كيفيت آنها
انواع روان كننده ها
موارد استفاده روغتهاي روان كننده
وظايف روغنهاي روان كننده
خواص ضروري روغنهاي روان كننده
تركيبات روغنهاي روان كننده معدني
آزمايشات مربوط به روغنهاي روان كننده
ارگانها و سازمانها و مؤسسات ذيربط در كيفيت روغنها
طبقه بندي ها و استانداردهاي روغن

فصل دوم
مواد افزودني به روغنهاي روان كننده
منابع قليائيت و اثرات آن در روغنها
خواص و فرمولهاي انواع ادتيوهاي مصرفي در روغنها

1- افزايش دهنده هاي انديس ويسكوزيته
2- معلق كننده ها
3- پاك كننده ها
4- بازدارنده هاي اكسيداسيون
5- مواد افزودني ضد زنگ زدگي
6- مواد افزودني ضد سائيدگي
7- بهبود دهنده هاي اصطكاك
8- پائين آورنده هاي نقطه ريزش
9- بازدارنده هاي كف
چگونگي كنترل روغنها ضمن كار
بررسي علل اضمحلال مواد افزودني
تعاريف و اصطلاحات مرسوم در قلمرو كنترل كيفيت روغنها
فهرست منابع

جهت دانلود فایل کلیک کنید