چکیده:

مقدمه: امروزه اضافه وزن و چاقی به شکل اپیدمی جهانی درآمده است. این بیماری از عوامل مهم مرتبط با اختلال لیپیدها و لیپوپروتئین های سرم است و همه آنها از عوامل خطرساز بیماریهای قلبی-عروقی (که خود اولین علت مرگ و میر است)، محسوب می شوند. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه دریافت بالای کلسیم می تواند تاثیری مطلوب بر لیپیدها و لیپوپروتئین های سرم داشته و نیز موجب کاهش وزن شود. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر مکمل یاری کلسیم به مقدار 1 گرم در روز و به مدت 30 روز بر پروفایل لیپیدی و بعضی نمایه های چربی بدن در زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی بود.

مواد و روشها: این پژوهش به روش کارآزمایی بالینی تصادفی شده دوسوکور انجام گردید. چهل و چهار زن غیریائسه (سن: 6±25  سال) مبتلا به اضافه وزن یا چاقی (kg/m²25≤BMI ) به مدت 30 روز 1000 میلی گرم مکمل کلسیم عنصری به شکل کربنات کلسیم (24=n) یا دارونما (20=n) دریافت کردند. نمونه خون پس از حداقل 12 ساعت ناشتا و اندازه های تن سنجی شامل وزن، قد و چربی زیر پوستی در 4 نقطه قبل از شروع مداخله و پس از آن گرفته شد. BMI از تقسیم وزن بر مربع قد و درصد چربی بدن با استفاده از مجموع چربی های زیر پوستی در 4 نقطه برآورد شد. کلسترول تام، کلسترول HDL و تری گلیسرید به روش آنزیماتیک و آپولیپوپروتئینهای A-Ι و B به روش Nephelometry اندازه گیری شدند. کلسترول LDL با استفاده از فرمول  Freidwald و کلسترول VLDL یک پنجم TG محاسبه شد. مقدار دریافت انرژی و کلسیم غذا با استفاده از 3 روز یادآمد 24 ساعته خوراک محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارش آماری SPSS (ویرایش 9) انجام شد. آزمون های آماری به صورت دودامنه انجام و مقدار P کمتر از 05/0 از نظر آماری معنی دار در نظر گرفته شد.

یافته ها: تفاوت معنی داری بین مشخصات پایه، دریافت انرژی، کلسیم و همچنین پروفایل لیپیدی بین دو گروه پیش از مداخله مشاهده نشد. TG، کلسترول تام، کلسترول LDL و کلسترول VLDL در هر دو گروه افزایش و کلسترول HDL کاهش نشان داد اما، از نظر آماری افزایش TG وکلسترول VLDL تنها در گروه مکمل کلسیم و افزایش کلسترول تام تنها در گروه دارونما معنی دار بود. افزایش کلسترول LDL و کاهش کلسترول HDL در هر دو گروه معنی دار بود. لازم به ذکر است تفاوت معنی داری بین هیچ کدام از متغیرها بین گروهها در انتهای مداخله مشاهده نشد.

نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه هرچند مکمل کلسیم تاثیری پیشگیری کننده بر افزایش کلسترول تام نسبت به دارونما نشان داد، اما با توجه به تغییرات آپولیپوپروتئین B، احتمالا موجب کاهش اندازه ذرات LDL شده است. همچنین با توجه به افزایش معنی دار TG در گروه مکمل کلسیم، در مجموع به نظر نمی رسد مصرف مکمل کلسیم تاثیر مطلوب بر پروفایل لیپیدی زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی داشته باشد. افزون بر آن هر چند مکمل کلسیم کاهشی معنی دار در وزن و BMI نسبت به گروه دارونما نشان داد اما نتوانست درصد چربی بدن را به شکل معنی دار کم کند. با توجه به اینکه تفاوت معنی داری در متغیرهای مورد مطالعه بین گروهها در انتهای مداخله وجود نداشت، به طور کلی تاثیر مطلوب قابل توجهی از دریافت مکمل کلسیم در زنان مبتلا به اضافه وزن یا چاقی مشاهده نشد.

                                                                     فهرست مطالب

عنوان

مقدمه……………………………………………………………………………………..

اهداف و فرضيات………………………………………………………………………….

هدف اصلي………………………………………………………………………………..

اهداف ويژه…………………………………………………………………………………

هدف كاربردي………………………………………………………………………………

فرضيات……………………………………………………………………………………

جدول متغيرها……………………………………………………………………………….

فصل اول: كليات…………………………………………………………………………….

مقدمه‌اي بر كلسيم…………………………………………………………………………….

نياز (DRI) و مسموميت……………………………………………………………………..

مهمترين عملكردهاي كلسيم…………………………………………………………………….

منابع غذايي و دريافت………………………………………………………………………….

ارتباط دريافت پائين كلسيم با بيماري های مزمن……………………………………………………

استئوپورز…………………………………………………………………………………….

فشارخون بالا………………………………………………………………………………….

سنگ كليه……………………………………………………………………………………..

سرطان………………………………………………………………………………………..

ليپيدهاي خون…………………………………………………………………………………..

تري آسيل گليسرول ها (تري گليسريدها)………………………………………………………….

كلسترول………………………………………………………………………………………

ليپوپروتئين‌ها………………………………………………………………………………….

متابوليسم ليپوپروتئين‌ها………………………………………………………………………..

بيماري‌هاي قلبي- عروقي (CHD) و ارتباط آن با ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌ها…….

DRI كلسيم بزرگسالان مرد و زن……………………………………………………………..

محدوده طبيعي ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌هاي اندازه‌گيري شده…………………………..

فصل دوم: مروري بر پژوهش‌هاي پيشين……………………………………………………….

ارتباط كلسيم با ليپيدها و ليپوپروتئين‌ها…………………………………………………………..

ارتباط كلسيم با وزن و بعضی نمایه های چربی بدن………………………………………………..

فصل سوم: مواد و روش‌ها…………………………………………………………………….

نوع پژوهش……………………………………………………………………………………

افراد مورد مطالعه………………………………………………………………………………

معيارهاي ورود به مطالعه………………………………………………………………………..

معيارهاي خروج از مطالعه……………………………………………………………………….

برآورد حجم نمونه…………………………………………………………………………………

نمونه‌يابي…………………………………………………………………………………………

مكمل كلسيم و دارونما……………………………………………………………………………..

اندازه گيري محتواي كلسيم كپسول‌ها…………………………………………………………………

اندازه‌گيري‌هاي تن سنجي…………………………………………………………………………..

نمونه‌هاي خون…………………………………………………………………………………….

اندازه‌گيري ليپيدها و ليپوپروتئين‌ها…………………………………………………………………..

اندازه‌گيري آپوليپوپروتئين‌ها…………………………………………………………………………

تجزيه و تحليل آماري………………………………………………………………………………

محاسبه كلسيم و انرژي رژيم غذايي……………………………………………………………….

ملاحظات اخلاقي…………………………………………………………………………………

فصل چهارم: يافته‌ها……………………………………………………………………………..

ميانگين و انحراف معيار متغيرهاي زمينه‌اي گروه مكمل كلسيم و دارونما پيش از مداخله…………….

ميانگين و انحراف معيار متغيرهاي چربي بدن گروه مكمل كلسيم و دارونما پيش از مداخله…………

ميانگين و انحراف معيار دريافت انرژي و كلسيم گروه مكمل كلسيم و دارونما پيش از مداخله……..

ميانگين و انحراف معيار پروفايل ليپيدي گروه‌ مکمل کلسیم و دارونما پيش از مداخله………………….

مقايسه ميانگين‌هاي وزن، BMI و شاخص‌هاي چربي بدن پيش و پس از مداخله در گروه مكمل كلسيم

مقايسه ميانگين‌هاي وزن، BMI و شاخص‌هاي چربي بدن پيش و پس از مداخله در گروه مكمل دارونما

مقايسه ميانگين هاي ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌ها پيش و پس از مداخله در گروه مكمل كلسيم

مقايسه ميانگين هاي ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌ها پيش و پس از مداخله در گروه دارونما

مقايسه ميانگين‌هاي متغيرهاي چربي بدن گروه مكمل كلسيم و دارونما پس از مداخله………………….

مقايسه ميانگين‌هاي پروفايل ليپيدي گروه‌ مکمل کلسیم و دارونما پس از مداخله…………………………..

جمع‌بندي نتايج…………………………………………………………………………………….

فصل پنجم: بحث…………………………………………………………………………………

مقايسه گروه های مكمل كلسيم و دارونما در ابتدای مطالعه……………………………………………..

تأثير مكمل ياري كلسيم بر ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌ها……………………………………..

تأثير مكمل ياري بر وزن و چربي بدن……………………………………………………………..

پيشنهادات………………………………………………………………………………………..

پیوست و ضمائم………………………………………………………………………………….

چكيده انگليسي…………………………………………………………………………..

منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………….

فهرست جداول

عنوان

جدول متغيرها……………………………………………………………………………………….

جدول 1-1- DRI كلسيم بزرگسالان مرد و زن………………………………………………………..

جدول 2-1- محدوده طبيعي ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌هاي اندازه‌گيري شده…………

جدول 1-4- ميانگين و انحراف معيار متغيرهاي زمينه‌اي گروه مكمل كلسيم و دارونما پيش از مداخله

جدول 2-4- ميانگين و انحراف معيار متغيرهاي چربي بدن گروه مكمل كلسيم و دارونما پيش از مداخله

جدول 3-4- ميانگين و انحراف معيار دريافت انرژي و كلسيم گروه‌هاي مكمل كلسيم و دارونما ….

جدول 4-4- ميانگين و انحراف معيار پروفايل ليپيدي گروه‌های مکمل کلسیم و دارونما پيش از مداخله

جدول 5-4- مقايسه ميانگين‌هاي وزن، BMI و نمایه ‌هاي چربي بدن پيش و پس از مداخله در گروه مكمل كلسيم

جدول 6-4- مقايسه ميانگين‌هاي وزن، BMI و نما یه ‌هاي چربي بدن پيش و پس از مداخله در گروه دارونما

جدول 7-4- مقايسه ميانگين‌هاي ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌ها پيش و پس از مداخله در گروه مكمل كلسيم

جدول 8-4- مقايسه ميانگين‌هاي ليپيدها، ليپوپروتئين‌ها و آپوليپوپروتئين‌ها پيش و پس از مداخله در گروه دارونما

جدول 9-4- ميانگين و انحراف معيار متغيرهاي چربي بدن گروه مكمل كلسيم و دارونما پس از مداخله

جدول 10-4- ميانگين و انحراف معيار پروفايل ليپيدي گروه مکمل کلسیم و دارونما پس از مداخله

فهرست پیوست و ضمائم:

پیوست 1: رضایت نامه کتبی ………………………………………………………………….

پیوست 2: محاسبه درصد چربی بدن با استفاده از مجموع چربی زیر پوستی در چهار نقطه ……….

پیوست 3: پرسشنامه 3 روز یاد آمد خوراک ……………………………………………………

پیوست 4: واژه های اختصاری …………………………………………………………….

جهت دانلود کلیک کنید