مقدمه و تاريخچه

آجر از قديمي‌ترين مصالح ساختماني است كه قدمت آن بنا به عقيده برخي باستان‌شناسان به ده هزار سال پيش مي‌رسد ولي اين امر هنوز به اثبات نرسيده است. در ايران بقايا كوره‌هاي سفال‌پزي و آجر‌پزي در شوش و سيلك كاشان كه تاريخ آنها به هزاره چهارم پيش از ميلاد مي‌رسد پيدا شده است و نيز نشانه‌هايي از توليد و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده كه حاكي از سابقه شش هزار ساله آنست. ساختمان برج بابل كه از اجر بنا شده مربوط به 5000 سال قبل بوده و امروزه بقاياي آن موجود است. از آجرهاي ويرانه‌هاي يكي از شهرهاي بابل در برخي ساختمان‌هاي شهرهاي بغداد و تيسفون استفاده شده كه مربوط به 600 سال قبل از ميلاد مي‌باشد.

واژه آجر ( معرب آگور فارسي ) بابلي است و نام خشت‌هايي بوده كه بر روي آنها منشورها (فرمان‌ها)، قوانين (دادها) و نظاير آنرا مي‌نوشته‌اند. گمان مي‌رود نخستين بار از پخته شدن خاك ديواره‌ها و كف اجاق‌ها به پختن آجر پي‌برده باشند. كوره‌هاي آجر  پزي ابتدائي نيز بي گمان از مكان هايي تشكيل مي شده است كه در آن لايه هاي هيزم و خشت متناوباً روي هم چيده مي شده است( شكل 2-1) در ايران باستان ساختمان هاي بزرگ و زيبايي بنا شده اند كه پاره اي از آنها هنوز پا برجا هستند، نظير طاق كسري در غرب ايران قديم، عراق فعلي بعدها نيز ساختمان هايي مانند آرامگاه شاه اسماعيل ساماني، گنبد كاووس و مسجد جامع اصفهان را با آجر ساختند. پل ها و سدهاي قديمي را نيز با آجر بنا مي كرده اند كه از آنها مي توان پل هاي دختر، سد كبار در قم و غيره را نام برد.

فن استفاده از آجر از آسياي غربي به سوي غرب به مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چين رفته است. در سده چهارم ميلادي اروپاييان شروع به استفاده از آجر كردند ولي پس از مدتي از رونق افتاده و رواج مجدد آن از سده 12 ميلادي بوده كه ابتدا از ايتاليا شروع شده و بعد فرانسه و سپس آلمان و آخر سر كشورهاي ديگر از آن در بناهاي خود بهره برده اند.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

فهرست………………………………………………………………………………………………. 1

مقدمه و تاريخچه………………………………………………………………………………….. 3

مواد اوليه…………………………………………………………………………………………….. 5

خاك نسوز………………………………………………………………………………………….. 10

ماسه…………………………………………………………………………………………………… 10

فلداسپات…………………………………………………………………………………………….. 11

سنگ آهك………………………………………………………………………………………….. 12

سولفات‌ها……………………………………………………………………………………………. 12

املاح آهني………………………………………………………………………………………….. 13

مواد گياهي………………………………………………………………………………………….. 14

قليائي‌ها………………………………………………………………………………………………. 14

ويژگي‌هاي شيميايي……………………………………………………………………………… 14

ويژگي‌هاي فيزيكي……………………………………………………………………………….. 15

مراحل ساخت آجر……………………………………………………………………………….. 15

الف) استخراج و كندن مواد خام……………………………………………………………… 15

ج) قالب‌گيري يا خشت‌زني…………………………………………………………………… 17

روش قالب‌گيري خاك………………………………………………………………………….. 18

كوره‌هاي آجرپزي………………………………………………………………………………… 24

ويژگي‌هاي آجر……………………………………………………………………………………. 28

ميزان جذب آب…………………………………………………………………………………… 29

انبساط رطوبتي…………………………………………………………………………………….. 33

انبساط حرارتي…………………………………………………………………………………….. 34

آجر لعابي……………………………………………………………………………………………. 37

لعاب نمكي…………………………………………………………………………………………. 38

انواع و اشكال آجر………………………………………………………………………………… 39

قطعات پيش ساخته آجري…………………………………………………………………….. 41

معايب آجر………………………………………………………………………………………….. 42

ملاحظات زيست محيطي………………………………………………………………………. 48

خشت‌هاي تثبيت شده (Stabilized Soil blocks) …………………………….

آجر ماسه آهكي (Sand Lime) …………………………………………………………..

ويژگيهاي آجر ماسه آهكي…………………………………………………………………….. 55

آجر مناسب براي كاربردهاي گوناگون……………………………………………………… 59

جدول آجر مناسب براي مصارف گوناگون……………………………………………….. 59

بلوك هاي سيماني يا بتني………………………………………………………………………. 60

مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 60

گروه بندي بلوك ها………………………………………………………………………………. 60

مواد اوليه…………………………………………………………………………………………….. 64

ساخت بلوك ها……………………………………………………………………………………. 65

عمل آوردن………………………………………………………………………………………….. 67

ويژگي هاي بلوك ها…………………………………………………………………………….. 69

مصرف بلوك……………………………………………………………………………………….. 71

جهت دانلود فایل کلیک کنید