مقدمه:

در سلسله مراتب تحول، دوره سالمندی مرحله نهایی قلمداد می‌شود. به نظر می‌رسد برخی ویژگی‌های کمال مانند پختگی و خردمندی در دوره سالمندی به حد اعلای خود می‌رسند. اما از سوی دیگر می‌دانیم که با گذر از دوره میانسالی و ورود به دوره بزرگسالی و سالمندی، ضعف‌هایی نیز در فرد عارض می‌شوند. با این وصف این‌که آیا سالمندی همراه با پختگی است و یا آن‌که سالمندی ضعف عمومی را در پی دارد، می‌تواند تضادی را ایجاد نماید. آیا به راستی سالمندی همواره از دست دادن و افت توانایی‌هاست یا آن‌که همراه با برخی از دست‌دادن‌ها و افت‌ها، اکتساب‌ها و توانایی‌هایی نیز بروز می‌یابد؟ اگر به محیط اطراف خود نگاهی گذرا داشته باشیم، سالمندانی را می‌بینیم که هم‌چنان در این دوره، مولد، سالم، خوش‌فکر، سرزنده و شاداب هستند، اما عده‌ای دیگر وابسته و غیرفعال یا مانند بیماران مبتلا به آلزایمر دچار فراموشی شده و حتی نزدیک‌ترین افراد خود را نیز نمی‌شناسند. این می‌تواند برای اکثر افراد نوجوان، جوان و میانسال جذاب باشد که چنان‌چه شانس ادامه حیات داشته باشیم، چه نوع سالمندی در انتظارمان است؟ آیا ما نیز سالمندی مولد، فعال، سالم خواهیم شد؟ یا آن‌که با ورود به سالمندی، دوره‌ای از ضعف، بیماری و طرد اجتماعی را تجربه خواهیم کرد؟ آیا رسیدن به هر یک از این دو قطب سالمندی نتیجه محتوم و از پیش‌تعیین‌شده‌ای که باید منفعلانه انتظار آن‌را کشید یا آن‌که می‌توان نتیجه کار را براساس دخالت‌ها و دستکاری‌های عوامل و متغیرهایی تغییر داد؟ آیا بیماریی مانند آلزایمر با تبعاتی که دارد، تنها نتیجه یک‌سری عوامل ژنتیکی می‌باشد و هیچ راه مبارزه‌ای با آن وجود ندارد؟ اگر این‌چنین است پس چرا در طی سالهای اخیر که جوامع به سمت صنعتی‌شدن پیش رفته و انواع استرس‌ها و فشارها بر فرد وارد می‌شود، رقم این بیماری به شدت بالا رفته است، به طوری‌که در مجله پزشکی لانست عنوان شده در هر 7 ثانیه 1 نفر در دنیا به این بیماری دچار می‌شوند.

حدود نیم قرن است که سازمان بهداشت جهانی بر روی مسئله‌ای به عنوان پیشگیری از بیماری‌ها در حفظ سلامت سالمندان کار می‌کند و از سال 1982، سالی که سازمان ملل متحد کنگره جهانی خود را در وین پیرامون مشکلات بهداشت سالمندان برپا نمود این مسئله به صورت چشمگیرتری مورد توجه قرار گرفت. (رستگارپور، 1378)

طرح مسئله

پیشرفت چشمگیر در علوم پزشکی، بالا رفتن سطح بهداشت جامعه و امکانات زیستی، کاهش مرگ و میر و تولد میانگین عمر بشر را بالا برده است. امروزه متوسط عمر در بعضی از کشورهای پیشرفته به بیش از 85 سال رسیده است. (سیام، 1380).

افزایش سن کارکرد دستگاه‌های مختلف بدن را دچار اختلال می‌کند و این دگرگونی موجب عزلت و گوشه‌نشینی در سالمندان می‌شود. زیرا به خاطر ضعف جسمانی نسبت به دیگران احساس ناامنی کرده و دوری گزیدن را بر حضور در اجتماع ترجیح می‌دهند. هم‌چنین تغییرات روانی نظیر کاهش حافظه، هوش، ضعف گیرنده تمایل سالمندان به حفظ خاطران گذشته را بیشتر می‌کند و از آن یک مکانیسم دفاعی می‌سازد که سالمند را از روزگار بحرانی دوران سالخوردگی به دنیای مطلوب گذشته می‌کشاند. (انجمن آلزایمر ایران، 1382)

فهرست مطالب

عنوان ……………………………………………………………………………………………… صفحه

مقدمه ………………………………………………………………………………………………… 7

فصل اول

طرح مسئله …………………………………………………………………………………………. 10

انگیزه پژوهشگر …………………………………………………………………………………. 12

هدف اصلی تحقیق………………………………………………………………………………… 12

ضرورت و اهمیت موضوع……………………………………………………………………. 12

سئوالات اصلی تحقیق…………………………………………………………………………… 14

فرضیه‌های تحقیق………………………………………………………………………………… 13

فصل دوم

بخش اول ادبیات نظری ……………………………………………………………………….. 16

ویژگی‌های جمعیتی سالمندان ……………………………………………………………….. 17

1. ویژگی‌های جمعیتی سالمندان در جهان ……………………………………….. 18

2. ویژگی‌های جمعیتی سالمندان در ایران ……………………………………….. 18

بیماری آلزایمر ……………………………………………………………………………………. 19

تاریخچه …………………………………………………………………………………………….. 19

علائم بیماری آلزایمر …………………………………………………………………………… 21

عوامل ایجادکننده بیماری آلزایمر ………………………………………………………….. 22

رابطه تعداد افراد خانواده و آلزایمر ……………………………………………………… 24

مراحل بیماری آلزایمر …………………………………………………………………………. 25

نظریه‌های جامعه‌شناختی ……………………………………………………………………… 26

نظریه رهایی از قید ……………………………………………………………………………… 27

انتقادهای ارائه شده به نظریه رهایی از قید ……………………………………………. 29

نظریه فعالیت……………………………………………………………………………………….. 31

انتقادهای ارائه شده به نظریه فعالیت……………………………………………………… 33

نظریه تضاد………………………………………………………………………………………… 36

نظریه محیط اجتماعی ………………………………………………………………………….. 35

سالمندی به عنوان یک فرهنگ فرعی ……………………………………………………… 35

سالمندی به عنوان گروه اقلیت ……………………………………………………………… 35

نظریه نقش …………………………………………………………………………………………. 36

نظریه فرانوگرایی…………………………………………………………………………………. 36

نظریه‌های روانشناختی…………………………………………………………………………. 37

نظریه پیوستگی……………………………………………………………………………………. 37

نظریه روانی اجتماعی اریک اریکسون ……………………………………………………. 37

بخش سوم: چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………….. 39

مدل نظری تحقیق ………………………………………………………………………………… 42

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش

…………………………………………………………………………………………………………..

جامعه آماری ……………………………………………………………………………………… 44

روش نمونه‌گیری…………………………………………………………………………………. 44

نحوه جمع‌آوری اطلاعات و ابزار سنجش ………………………………………………. 45

تعریف مفاهیم پژوهش ………………………………………………………………………… 45

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش

توصیف داده‌ها……………………………………………………………………………………. 53

تحلیل داده‌ها ………………………………………………………………………………………. 53

بخش اول نتایج توصیفی پژوهش ………………………………………………………….. 54

بخش دوم نتایج استنباطی پژوهش ………………………………………………………… 75

نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش ……………………………………………….. 80

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

تجزیه و تحلیل یافته‌های حاصل از آزمون فرضیات ………………………………… 83

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………….. 88

ضمائم ………………………………………………………………………………………………. 91

فهرست جداول

جدول 1- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب جنسیت………………….. 54

جدول 2- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب سن ……………………… 55

جدول 3- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب تعداد افراد خانواده…. 56

جدول 4- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب وضعیت تاهل ………… 57

جدول 5- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب پایگاه شغلی…………… 58

جدول 6- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب میزان تحصیلات ……. 59

جدول7- توزیع فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب میزان درآمد…………… 60

جدول8- توزیع فراوانی سوال 8 پرسشنامه …………………………………………… 61

جدول9- توزیع فراوانی سوال 9 پرسشنامه …………………………………………… 62

جدول10- توزیع فراوانی سوال 10 پرسشنامه ……………………………………….. 63

جدول11- توزیع فراوانی سوال 11 پرسشنامه ……………………………………….. 64

جدول12- توزیع فراوانی سوال 12 پرسشنامه ……………………………………….. 65

جدول13- توزیع فراوانی سوال 13 پرسشنامه ……………………………………….. 66

جدول14- توزیع فراوانی سوال 14 پرسشنامه………………………………………… 67

جدول15- توزیع فراوانی سوال 15 پرسشنامه ……………………………………….. 68

جدول16- توزیع فراوانی سوال 16 پرسشنامه………………………………………… 69

جدول17- توزیع فراوانی سوال 17 پرسشنامه ……………………………………….. 70

جدول18- توزیع فراوانی سوال 18 پرسشنامه ……………………………………….. 71

جدول19- توزیع فراوانی سوال 19 پرسشنامه ……………………………………….. 72

جدول20- توزیع فراوانی سوال 20 پرسشنامه ……………………………………….. 73

جدول 21- توزیع فراوانی سوال 21 پرسشنامه ……………………………………… 73

جدول 22- توزیع فراوانی سوال 22 پرسشنامه ……………………………………… 74

جدول1- آزمون استنباطی فرضیه اول ………………………………………………….. 75

جدول2- آزمون استنباطی فرضیه دوم …………………………………………………. 76

جدول3- آزمون استنباطی فرضیه سوم ………………………………………………… 77

جدول4- آزمون استنباطی فرضیه چهارم ……………………………………………… 78

جدول5- آزمون استنباطی فرضیه پنجم………………………………………………….. 79

منابع و ماخذ:

 1- آبراکمبلی، نیکلاس و همکاران (1370) فرهنگ جامعه شناسی، مترجم: حسن، پویان، تهران.

2- احمدی روزبهانی، نوید (13.81). آلزایمر را فراموش نکنیم- تهران سال دوم- شماره 141.

3- احمدی، سیروس (1378) جامعه‌شناسی و سالخوردگی. مجموعه مقالات نخستین همایش سالمندی (جلد دوم)، تهران گروه بانوان نیکوکار.

4- استوارنت، مارتا؛ واندن بوس، گری‌آر (1373)، روانشناس سالمندی، مترجم: ندا رحیمی، سیامک انتشارات آستان قدس رضوی.

5- انجمن خیریه حمایت از بیماران آلزایمر، بروشور آلزایمر را بهتر بشناسیم، 1384.

6- بشارت، سیما؛ رمضان‌پور، سوره(1380)، آلزایمر، چاپ اول، مرکز بهداشت استان گلستان.

7- پورتر، شمیر، 1383، بیماری آلزایمر، ترجمه محسن ارجمند- انجمن آلزایمر ایران.

8- توسلی، غلامعباس (1375)، جامعه‌شناسی کار و شغل، تهران، انتشارات سمت.

9- جنیفرهی، بیماری آلزایمر، (1384)، ترجمه سیاره، امیری، انجمن آلزایمر ایران.

10- حیدرنیا، محسن، 1378، پیران پیامبرانند، مجموعه مقالات نخستین همایش پدیده سالمندی در ایران (جلد دوم) تهران گروه بانوان نیکوکار.

11- خرمی، فرهاد؛ رستگارپور، شیرین؛ آقایی دوست، مرجان (1378) عرضه بیمه هزینه مراقبت‌های بلندمدت سالمندی در ایران، مجموعه مقالات نخستین همایش پدیده سالمندی، (جلد دوم)، تهران گروه بانوان نیکوکار.

12- سام آرام، عزت الله (1379)، موقعیت سالمندان در خانواده، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی سالمندی در ایران- جلد دوم- تهران: گروه بانوان نیکوکار.

13- سیام، شهره (1380)، وضعیت اقتصادی سالمندان، بهداشت جهان- سال چهاردهم.

دانلود فایل