چكيده:

هدف ار پژوهش حاضر، بررسي ارتباط بين نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه با جنبش دانشجويي در مقطع 76-1357 است.

اين پژوهش با بهره گيري از مباحث نظري و كاربست آن در مطالعه مقاطعي از تاريخ ايران، درصدد است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه « چه ارتباطي بين نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه و جنبش دانشجويي در مقطع 76-1357 وجود داشت؟

در پاسخ به سوال فوق سه ديدگاه به شرح زير مطرح مي شود:

1- جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357 مستقل از تأثير نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه عمل مي كرد.

2- جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357 تحت تأثير نيروهاي خارج از دانشگاه و دنباله رو آنها بود.

3- جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357 هم بر نيروهاي سياسي خارج از دانشگاه تأثير گذاشت و هم از آنها تأثير پذيرفت ( تاثير متقابل).

نگارنده ديدگاه دوم را به عنوان فرضيه پژوهش برگزيده است و بر اساس آن پس از اشاره به سير تاريخي شكل گيري جنبش دانشجويي، سالهاي 76-1357 را به چهار مقطع تقسيم نموده و سپس به نقش و تاثير نيروهاي سياسي خارج ار دانشگاه ( روشنفكران، روحانيون و جناحهاي سياسي) در سالهاي 76-1357 پرداخته است.

پس از اشاره مختصر به روشنفكران و روحانيون، جناحهاي سياسي در سالهاي 76-1357 را به شش دسته تقسيم مي نمائيم:

چپ سنتي، راست سنتي، راست مدرن، راست سنتي افراطي، چپ مدرن و روشنفكر تلفيقي.

در نهايت به بررسي و مستند سازي فرضيه پژوهش در سالهاي 76-1357 مي پردازيم و اشاره خواهيم كرد كه در سالهاي 76-1357 جنبش دانشجويي دنباله رو نيروهاي سياسي بوده است.

دفتر تحكيم وحدت به روحانيون مبارز و سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي( چپ سنتي و مدرن)،جامعه اسلامي دانشجويان و بسيج دانشجويي به راست سنتي و انجمن اسلامي دانشجويي به راست، وابسته بوده اند. اين تشكلها به عنوان ابزار و بازوي نيروهاي سياسي راست يا چپ در دانشگاه ها( بويژه در زمان انتخابات ) عمل مي كردند.

طرح مسئله پژوهش

جنبشهاي اجتماعي يكي از مؤلفه هاي بسيار تأثيرگذار در عرصه تحولات اجتماعي و سياسي جوامع نوين به شمار مي‌آيند. سرزمين ايران در طي صد ساله اخير، شاهد جنبش هاي اجتماعي مختلفي بوده است. بخشي از اين جنبش ها با توجه به خاستگاه آن و پايگاه اجتماعي اعضايش تحت عنوان جنبش هاي دانشجويي مورد مطالعه قرار مي‌گيرند.

جنبش دانشجويي در ايران از ابتداي شكل گيري از جنبشهاي سياسي و اجتماعي فعال و اثرگذار در فرايند سياسي و اجتماعي در دوران معاصر بوده است. از وظايف و كاركردهاي اصلي جنبش دانشجويي روشنگري و افشاء است به عبارتي جنبش دانشجويي بايد به مثابه سيستم هشدار دهنده براي نظامهاي حاكم و گروههاي مختلف جامعه عمل كند. به سياستها و برنامه هاي نادرست دولت و نظامهاي حاكم در جهت اصلاح آنها، انتقاد و اعتراض كند.

ليكن از آسيب هاي بالقوه جنبش دانشجويي احتمال وابستگي آنان به گروه ها و طيف‌هاي سياسي خارج از دانشگاه است. اين وابستگي ، كاركرد انتقادي اين جنبش را از بين برده و آن را به حركتي پيرو، دنباله رو و تأييد كننده سياستهاي حاكم مبدل مي‌سازد. البته روشن است كه استقلال جنبش دانشجويي به هيچ عنوان به معناي عدم همكاري و همفكري با گروههاي سياسي خارج از دانشگاه نيست. جنبش دانشجويي و تشكلهاي دانشجويي از يك سو مي‌توانند با گروههاي سياسي خارج از دانشگاه و حكومت همكاري و همفكري داشته باشند و از سوي ديگر منتقد سياستها و برنامه هاي آنها باشند.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                    صفحه

مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 1

طرح مسئله پژوهش……………………………………………………………………………… 2

سؤال و فرضيه اصلي…………………………………………………………………………….. 3

مفاهيم وتعاريف…………………………………………………………………………………… 3

روش پژوهش و تحقيق…………………………………………………………………………. 5

سابقه پژوهش و بررسي ادبيات موجود…………………………………………………….. 5

سازماندهي پژوهش………………………………………………………………………………. 9

فصل اول (چارچوب مفهومي)

جنبش هاي اجتماعي، اصول و كاركردها………………………………………………….. 14

طبقه بندي جنبشهاي اجتماعي……………………………………………………………….. 18

چارچوب مفهومي………………………………………………………………………………… 20

پي نوشت هاي فصل اول……………………………………………………………………….. 31

فصل دوم

سير و تاريخچه جنبش دانشجويي در ايران……………………………………………….. 34

1- جنبش دانشجويي قبل از انقلاب اسلامي‌ايران………………………………………. 34

جنبش دانشجويي قبل از تأسيس دانشگاه تهران………………………………………… 34

جنبش دانشجويي پس از تأسيس دانشگاه تهران تا پيروزي انقلاب اسلامي:….. 37

الف ) دوره تأسيس دانشگاه تهران تا سقوط رضا شاه…………………………………. 38

ب) دوره سالهاي 1320 تا كودتاي 28 مرداد 1332……………………………………. 41

پ) دوره پس از كودتاي 28 مرداد 1332 تا 1340……………………………………… 46

ت) دوره سالهاي آغازين دهه 1340 تا اوايل دهه 1350……………………………… 49

ث) ‌دوره سالهاي 1350 تا پيروزي انقلاب اسلامي…………………………………….. 51

2- جنبش دانشجويي پس از انقلاب اسلامي‌تا سال 1376…………………………… 53

الف ) جنبش دانشجويي در مقطع 59-1357 …………………………………………… 54

ب) جنبش دانشجويي در مقطع 62-1359 (انقلاب فرهنگي)……………………… 64

پ ) جنبش دانشجويي در مقطع 68-1362……………………………………………… 67

ت ) جنبش دانشجويي در مقطع 76-1368……………………………………………… 72

اتحاديه انجمن هاي اسلامي‌دانشجويان سراسر كشور (دفتر تحكيم وحدت)……… 79

جامعه اسلامي‌دانشجويان……………………………………………………………………….. 83

انجمن هاي اسلامي‌دانشجويي………………………………………………………………… 85

بسيج دانشجويي…………………………………………………………………………………… 86

جريانها و نيروهاي سياسي سالهاي 76-1357…………………………………………… 88

روشنفكران………………………………………………………………………………………….. 88

روحانيون…………………………………………………………………………………………….. 90

جناحها و نيروهاي سياسي پس از انقلاب اسلامي‌تا1376 :…………………………. 91

جناح چپ سنتي…………………………………………………………………………………… 93

جناح راست سنتي………………………………………………………………………………… 94

جناح راست مدرن………………………………………………………………………………… 95

جناح راست سنتي افراطي (رسا)…………………………………………………………….. 95

جناح چپ مدرن………………………………………………………………………………….. 96

جناح روشنفكر تلفيقي………………………………………………………………………….. 97

پي نوشت هاي فصل دوم………………………………………………………………………. 99

فصل سوم

نسبت و ارتباط نيروهاي سياسي با جنبش دانشجويي در سالهاي 76-1357

1-   احزاب و نيروهاي سياسي سالهاي 59-1357 و ارتباط آنها باجنبش دانشجويي…. 113

2- احزاب و نيروهاي سياسي سالهاي 62-1359 و ارتباط آنها با جنبش دانشجويي…. 117

3- احزاب و نيروهاي سياسي سالهاي 68-1362 و ارتباط آنها با جنبش دانشجويي…. 120

4- احزاب و نيروهاي سياسي سالهاي 76-1368 و ارتباط آنها با جنبش دانشجويي…. 123

پي نوشت هاي فصل سوم……………………………………………………………………… 126

نتيجه گيري…………………………………………………………………………………………. 128

كتابنامه………………………………………………………………………………………………… 132

منابع فارسي…………………………………………………………………………………………. 133

الف ) كتابها…………………………………………………………………………………………. 133

ب ) مقاله ها ……………………………………………………………………………………….. 137

پ ) كتابچه ها، جزوات و بولتن هاي تشكلهاي دانشجويي…………………………. 138

ت) روزنامه ها و نشريات………………………………………………………………………. 138

منابع انگليسي………………………………………………………………………………………. 139

جهت دانلود کلیک کنید